علت زخم دیابت در افراد متفاوت است اما عامل اصلی داشتن دیابت طولانی مدت است. زخم پای دیابتی یک زخم باز است که تقریباً در 15 درصد از بیماران دیابتی ایجاد می شود و معمولاً در پایین پا قرار دارد. از بین افرادی که دچار زخم پا می شوند، شش درصد به دلیل عفونت یا سایر عوارض مرتبط با زخم در بیمارستان بستری خواهند شد.
دیابت علت اصلی قطع عضو غیرتروماتیک اندام تحتانی است و تقریباً 14 تا 24 درصد از بیماران مبتلا به دیابت که دچار زخم پا می شوند، قطع عضو می شوند. اما تحقیقات نشان داده است که ایجاد زخم پا قابل پیشگیری است.
چه کسانی ممکن است به زخم پای دیابتی مبتلا شوند؟
هر فردی که دیابت دارد ممکن است به زخم پا مبتلا شود. بومیان آمریکا، آمریکایی های آفریقایی تبار، اسپانیایی تبارها و مردان مسن بیشتر در معرض ابتلا به زخم هستند. افرادی که از انسولین استفاده می کنند، مانند بیماران مبتلا به بیماری کلیوی، چشمی و قلبی مرتبط با دیابت، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به زخم پا هستند. اضافه وزن و مصرف الکل و تنباکو نیز در ایجاد زخم پا نقش دارد.
علت زخم دیابت چیست؟
زخم ها به دلیل ترکیبی از عوامل مانند عدم احساس در پا، گردش خون ضعیف، بدشکلی پا، تحریک (مانند اصطکاک یا فشار) و تروما و همچنین طول مدت دیابت ایجاد می شوند. بیمارانی که سال‌ها دیابت دارند، ممکن است به نوروپاتی، کاهش یا عدم توانایی کامل در احساس درد در پاها به دلیل آسیب عصبی ناشی از افزایش سطح گلوکز خون در طول زمان، مبتلا شوند. آسیب عصبی اغلب می تواند بدون درد رخ دهد و حتی ممکن است فرد از این مشکل آگاه نباشد. پزشک متخصص اطفال شما می تواند پاها را برای نوروپاتی با ابزاری ساده و بدون درد به نام مونوفیلامنت آزمایش کند.
بیماری عروقی می تواند زخم پا را پیچیده کند، توانایی بدن برای بهبودی را کاهش دهد و خطر عفونت را افزایش دهد. افزایش گلوکز خون می تواند توانایی بدن برای مقابله با عفونت احتمالی را کاهش دهد و همچنین روند بهبود را به تاخیر می اندازد.
زخم دیابت چگونه باید درمان شود؟
هدف اولیه در درمان زخم پا، دستیابی به بهبودی در اسرع وقت است. هر چه زخم سریعتر بهبود یابد، احتمال عفونت کمتر است.
چندین عامل کلیدی در درمان مناسب زخم پای دیابتی وجود دارد:
- پیشگیری از عفونت
- برداشتن فشار از ناحیه
- برداشتن پوست و بافت مرده
- استفاده از دارو یا پانسمان روی زخم
- مدیریت قند خون و سایر مشکلات سلامتی
همه زخم ها عفونی نیستند. با این حال، اگر پزشک شما عفونت را تشخیص دهد، یک برنامه درمانی شامل آنتی بیوتیک، مراقبت از زخم و احتمالاً بستری شدن در بیمارستان ضروری است.
پیشگیری از عفونت
چندین عامل مهم برای جلوگیری از عفونی شدن زخم وجود دارد:
- سطح گلوکز خون را تحت کنترل شدید نگه دارید
- زخم را تمیز و بانداژ نگه دارید
- زخم را هر روز با استفاده از پانسمان یا باند زخم تمیز کنید
- پابرهنه راه نروید
برای بهبودی بهینه، زخم‌ها، به‌ویژه آنهایی که در پایین پا قرار دارند، باید از فشار خارج شوند. ممکن است از بیماران خواسته شود که کفش مخصوص پا، یا از ویلچر یا عصا استفاده کنند. این دستگاه ها فشار و تحریک ناحیه زخم را کاهش داده و به تسریع روند بهبودی کمک می کنند.
علم مراقبت از زخم در ده سال گذشته پیشرفت چشمگیری داشته است. فکر قدیمی “اجازه دهید هوا وارد آن شود” اکنون برای درمان مضر است. می‌دانیم زمانی زخم ها سریعتر بهبود می‌یابند و خطر عفونت کمتری دارند که پوشانده شوند. استفاده از بتادین یا خیس نگه داشتن زخم توصیه نمی شود، زیرا ممکن است منجر به عوارض بیشتر شود.
استفاده از دارو و پانسمان
مدیریت مناسب زخم شامل استفاده از پانسمان و داروهای موضعی است. این محصولات از نرمال سالین تا محصولات پیشرفته مانند فاکتورهای رشد، پانسمان زخم و جایگزین‌های پوستی را شامل می‌شود که در بهبود زخم پا بسیار موثر هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه پیشنهاد می کنیم مقاله ی آموزش پانسمان زخم دیابت را مطالعه کنید.
برای بهبود زخم باید گردش خون کافی در ناحیه زخم وجود داشته باشد. متخصص پا ممکن است آزمایش ارزیابی مانند مطالعات غیرتهاجمی را تجویز کند و یا با جراح عروق مشورت کند.
مدیریت گلوکز خون
کنترل دقیق قند خون در درمان زخم پای دیابتی از اهمیت بالایی برخوردار است. همکاری نزدیک با پزشک یا متخصص غدد برای انجام این کار، بهبودی را بهبود می بخشد و خطر عوارض را کاهش می دهد.
سایر گزینه های درمان علت زخم دیابت
اگر از زخم ایجاد زخم دیابت شما مدتی گذشته است و هنوز بهبودی حاصل نشده است می توانید گزینه های درمانی چون درمان زخم پای دیابتی با PRP، کوتریزاسیون زخم دیابت، لایت تراپی زخم دیابت و پلاسما تراپی برای زخم پای دیابتی را امتحان کنید. این روش های درمانی بسته به تشخیص پزشک متخصص شما برای بهبود زخم دیابت استفاده می شوند و از بروز عفونت جلوگیری کرده و روند درمان را تسریع می کنند.
زمان بهبودی زخم
زمان بهبودی به عوامل مختلفی مانند اندازه و محل زخم، فشار روی زخم ناشی از راه رفتن یا ایستادن، تورم، گردش خون، سطح گلوکز خون، مراقبت از زخم و آنچه روی زخم اعمال می شود بستگی دارد. بهبودی ممکن است در عرض چند هفته اتفاق بیفتد یا چند ماه طول بکشد.
