چگونگی درمان زخم پای دیابتی

در پاسخ به این پرسش که چگونگی درمان زخم پای دیابتی با چه روش هایی صورت می‌پذیرد؟ باید گفت، زخم دیابتی diabetic ulcer یک زخم باز یا جراحت است که در حدود ۱۵ درصد از بیماران مبتلا به دیابت رخ می‌دهد و معمولا در کف پا ایجاد می‌شود. از میان افرادی که دچار زخم پا می‌شوند، شش درصد به دلیل عفونت یا سایر عوارض مرتبط با زخم، بستری خواهند شد.

دیابت مهم‌ترین علت قطع عضو غیر تروماتیک اندام تحتانی در ایالات متحده است و تقریبا ۱۴ تا ۲۴ درصد از بیماران دیابتی که دچار زخم پای دیابتی می‌شوند، دچار قطع عضو می‌شوند. در ایران این آمار هنوز مشخص نیست. با این حال، تحقیقات نشان داده است که بروز زخم پای دیابتی قابل پیشگیری است.

 

کلینیک امید نو، التیام زخم های دیابتی

کلینیک تخصصی زخم تهران امیدنو، با بهره گیری از پزشکان متخصص، ارایه مشاوره تغدیه دیابت، و مشاوره تخصصی راهکاری موثر جهت درمان نوین زخم پای دیابتی ارایه می‌دهند. همچنین این مرکز با ارایه خدمات پزشکی با هدف پیشگیری از زخم دیابتی و بهبود زخم های دیابت و التیام زخم های دیابتی در کنار بیماران دیابتی خواهند بود.

 

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به زخم پای دیابتی هستند؟

هر فرد مبتلا به دیابت ممکن است دچار زخم پای دیابتی شود. یکی از مهم‌ترین عوامل خطر، نوع درمان دیابت است. افرادی که از انسولین استفاده می‌کنند، به دلیل نوسانات بیشتر قند خون، بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم پای دیابتی قرار دارند. همچنین، وجود بیماری‌های همراه مانند بیماری‌های کلیوی، چشمی و قلبی که اغلب با دیابت همراه هستند، خطر بروز زخم را افزایش می‌دهد.

علاوه بر عوامل مرتبط با دیابت، عوامل سبک زندگی نیز نقش مهمی در ایجاد انواع زخم پای دیابتی diabetic ulcer ایفا می‌کنند. اضافه وزن باعث افزایش فشار بر روی پاها شده و خطر آسیب به اعصاب و رگ‌های خونی را افزایش می‌دهد. همچنین، مصرف الکل و دخانیات با کاهش گردش خون و آسیب به اعصاب، خطر ابتلا به زخم پای دیابتی را تشدید می‌کند.

 

طبق آخرین تحقیقات کلینیک مایو Mayo Clinic (2025)، هر فرد مبتلا به دیابت ممکن است به نوروپاتی دیابتی (diabetic neuropathy) دچار شود، اما وجود برخی عوامل خطر، احتمال آسیب عصبی را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد: قند خون بالا و کنترل‌نشده، ابتلا طولانی مدت به دیابت، سبقه بیماری های کلیوی، اضافه وزن با داشتن شاخص توده بدنی (BMI) بالاتر از ۲۵، سیگار کشیدن که موجب تنگی و سفتی شریان‌ها می‌شود و فشار خون و کلسترول بالا.

 

 

🩺 پیشنهاد مطالعه: بررس های روز پزشکی در مورد درمان زخم پای دیابتی

 

چگونه زخم‌های پای دیابتی ایجاد می‌شوند؟

زخم‌ پای دیابتی به دلیل ترکیبی از عوامل مختلفی ایجاد می‌شوند، مانند از دست دادن حس در پا، گردش خون ضعیف، تغییر شکل پا، تحریک (مانند اصطکاک یا فشار) و ضربه، و همچنین مدت زمان ابتلا به دیابت. بیمارانی که سال‌ها به دیابت مبتلا هستند، ممکن است دچار نوروپاتی شوند، که به معنای کاهش یا از بین رفتن کامل توانایی احساس درد در پاها به دلیل آسیب عصبی ناشی از افزایش سطح گلوکز خون در طول زمان است. آسیب عصبی اغلب بدون درد رخ می‌دهد و ممکن است فرد حتی متوجه مشکل نباشد. پزشک متخصص می‌تواند پاها را با استفاده از یک ابزار ساده و بدون درد به نام مونوفیلامنت برای تشخیص نوروپاتی آزمایش کند.

بیماری عروقی می‌تواند روند چگونگی درمان زخم پای دیابتی را پیچیده‌تر کند، توانایی بدن در بهبود را کاهش دهد و خطر عفونت را افزایش دهد. افزایش سطح گلوکز خون می‌تواند توانایی بدن در مبارزه با عفونت احتمالی را کاهش داده و همچنین روند بهبود را کند کند. بنابراین چکاپ عروق یکی از اقدامات مهم در ابتدای ورود به کلینیک امید نو برای درمان زخم پای دیابتی است. در این کلینیک تست‌ های ABI و TBI روی بیماران برای بررسی مشکلات عروقی انجام می‌شود.

 

طبق مقاله منتشر شده در Cleveland Clinic (2023)، زخم‌های نورو‌تروفیک (Neurotrophic ulcers) عمدتاً در افراد مبتلا به دیابت مشاهده می‌شوند، هرچند ممکن است در هر فردی که دچار کاهش یا از بین‌رفتن حس در پاهای خود است نیز ایجاد شوند.
زخم‌های نورو‌تروفیک معمولاً دردناک نیستند، اما اگر به‌موقع درمان نشوند یا نسبت به درمان پاسخ ندهند، می‌توانند به عارضه‌ای جدی تبدیل شوند.

رنگ این زخم‌ها ممکن است شامل یکی از رنگ‌های زیر یا ترکیبی از آن‌ها باشد:

• صورتی
• قرمز
• قهوه‌ای
• سیاه

لبه‌های این زخم‌ها معمولاً نازک و به‌صورت «سوراخ‌مانند» یا فرورفته (punched out) هستند، به این معنا که لبه‌های زخم از بافت‌های اطراف بلندتر به نظر می‌رسند.

 

اهمیت چگونگی درمان زخم پای دیابتی

پس از مشاهده هرگونه زخم در پای دیابتی، به خصوص اگر به دیابت مبتلا هستید، تاخیر ممنوع است! مراجعه فوری به یک کلینیک تخصصی زخم دیابت از اهمیت بسیاری برخوردار است. چگونگی درمان زخم پای دیابتی در بیماران، دلایل بسیار مهمی دارد:

اولاً، درمان سریع می‌تواند به طور قابل توجهی خطر عفونت زخم پا دیابت و قطع عضو را کاهش دهد. زخم پای دیابتی به دلیل اختلال در گردش خون و سیستم ایمنی، مستعد عفونت هستند. عفونت‌های گسترده در پا می‌توانند بسیار خطرناک بوده و حتی منجر به قطع عضو شوند.

ثانیاً، درمان به موقع زخم‌ها به بهبود عملکرد و کیفیت زندگی فرد کمک می‌کند. زخم های دیابتی می‌توانند باعث درد، تورم و محدودیت در حرکت شوند و در نتیجه فعالیت‌های روزمره فرد را مختل کنند. درمان مناسب این زخم‌ها می‌تواند به بهبود این مشکلات و افزایش کیفیت زندگی فرد کمک کند.

ثالثاً، درمان زودهنگام زخم پای دیابتی از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. هزینه‌های درمان عفونت‌های گسترده و جراحی‌های قطع عضو بسیار بالا هستند. مراجعه به کلینیک امید نو به عنوان یکی از بهترین کلینیک زخم پای دیابتی و درمان زودهنگام زخم‌ها می‌تواند از بروز این هزینه‌های سنگین جلوگیری کند.

 

چگونگی درمان زخم پای دیابتی

هدف از درمان موفق زخم پای دیابتی، بهبود سریع و جلوگیری از عفونت است. عوامل کلیدی شامل پیشگیری از عفونت، کاهش فشار بر زخم، برداشتن بافت مرده (دبریدمان)، استفاده از پانسمان و دارو، و کنترل قند خون است. در صورت عفونت، آنتی‌بیوتیک و مراقبت تخصصی ضروری است.

پیشگیری از عفونت: کنترل قند خون، تمیز نگه داشتن زخم، و عدم راه رفتن پابرهنه از موارد مهم هستند.

کاهش فشار: استفاده از کفش‌های مخصوص، بریس، یا وسایل کمکی مانند عصا یا ویلچر برای کاهش فشار بر زخم ضروری است.

پانسمان و دارو: استفاده از پانسمان‌های نوین و داروهای موضعی برای حفظ رطوبت و تسریع بهبود زخم توصیه می‌شود. از مواد ضدعفونی‌کننده قوی مانند بتادین و پراکسید هیدروژن خودداری کنید.

کنترل قند خون: کنترل دقیق قند خون برای بهبود زخم و جلوگیری از عوارض حیاتی است.

جراحی: در صورت عدم بهبود با روش‌های غیرجراحی، ممکن است جراحی برای برداشتن استخوان یا اصلاح ناهنجاری‌ها لازم باشد.

عوامل بهبود: زمان بهبود به عواملی مانند اندازه زخم، فشار، گردش خون، قند خون و مراقبت‌های انجام شده بستگی دارد و ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد.

در این مسیر پیچیده و طولانی درمان، نقش پیگیری‌های مستمر و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین درمانی حیاتی است. پیشرفت‌های اخیر در حوزه مهندسی بافت، لیزرتراپی، اوزون‌تراپی و وکیوم‌تراپی، افق‌های جدیدی را برای تسریع ترمیم زخم و کاهش دوره نقاهت گشوده‌اند. این روش‌ها، همراه با دبریدمان دقیق و کنترل عفونت، می‌توانند به بازیابی سریع‌تر سلامت بافت و کاهش خطر عود زخم کمک شایانی کنند. اتکا به مراکز درمانی که از به‌روزترین این تکنیک‌ها بهره می‌برند، می‌تواند تفاوت چشمگیری در نتایج نهایی درمان زخم پای دیابتی ایجاد کند و کیفیت زندگی بیماران را به طرز محسوسی بهبود بخشد.

 

رویکردهای نوین در تشخیص و درمان زخم پای دیابتی

روش های درمان زخم پای دیابتی امروزه فراتر از یک پروتکل ثابت، به رویکردی شخصی‌سازی‌شده و چندتخصصی تبدیل شده است. تیم درمانی دیگر تنها شامل پزشک و متخصص زخم نیست، بلکه با همکاری متخصص غدد، متخصص عروق، متخصص تغذیه و حتی روانشناس، به تمامی ابعاد سلامت بیمار توجه می‌شود. این رویکرد جامع، نه تنها به درمان خود زخم می‌پردازد، بلکه عوامل زمینه‌ای و سبک زندگی فرد را نیز در نظر می‌گیرد.

علاوه بر تست‌های مرسومی چون ABI و TBI، امروزه از روش‌های پیشرفته‌تری نظیر اندازه‌گیری اکسیژن ترانس‌کوتانئوس (TcPO2) برای ارزیابی دقیق‌تر خون‌رسانی موضعی، و تکنیک‌های نوین تشخیص بیوفیلم و آزمایش‌های میکروبیولوژی پیشرفته برای شناسایی دقیق پاتوژن‌ها و مقاومت‌های دارویی استفاده می‌شود. این دقت در تشخیص، راه را برای درمان‌های هدفمندتر و مؤثرتر هموار می‌کند.

 

چگونگی پیشگیری از زخم دیابتی

بهترین راه برای بهبود سریع زخم پای دیابت، پیشگیری از بروز آن است. با مراجعه منظم به پزشک متخصص و تعیین میزان ریسک ابتلای شما به زخم پای دیابتی، می‌توان تدابیر خاصی را برای پیشگیری در نظر گرفت. اگر در موارد زیر قرار دارید، در معرض خطر بالایی هستید:

• نوروپاتی دارید
• گردش خون ضعیفی دارید
• دارای تغییر شکل پا (مانند بونیون، انگشت چکشی) هستید
• کفش‌های نامناسب می‌پوشید
• قند خون شما کنترل نشده است

کاهش عوامل خطر اضافی مانند سیگار کشیدن، کلسترول بالا و افزایش قند خون در پیشگیری و التیام زخم های دیابتی اهمیت دارد. همچنین پوشیدن کفش و جوراب مناسب نقش مهمی در کاهش خطرات موثر خواهد بود.

 

 

یادگیری نحوه بررسی پاهای خود برای تشخیص هرگونه مشکل احتمالی در اسرع وقت بسیار مهم است. هر روز پاهای خود را، به ویژه بین انگشتان پا و کف پا، از نظر بریدگی، کبودی، ترک خوردگی، تاول، قرمزی، زخم و هرگونه نشانه غیرعادی بررسی کنید. هر بار که به پزشک مراجعه می‌کنید، کفش و جوراب خود را در بیاورید تا پاهای شما معاینه شود. هرگونه مشکلی را، صرف نظر از اینکه به نظر شما چقدر “ساده” است، در اسرع وقت به پزشک متخصص پا یا پزشک خود گزارش دهید.

 

کلینیک تخصصی زخم تهران: پیشگیری از عفونت زخم پا دیابت

کلینیک تخصصی زخم تهران امید نو، برترین کلینیک التیام زخم های دیابتی و بهبود سریع زخم پای دیابت با کمک مشاوره تغذیه دیابت و  خدمات درمان با آنتی بیوتیک برای بهبود زخم های دیابت همراه بیماران است.

همچنین در این مرکز برای پیشگیری از عفونت زخم پا دیابت و درمان نوین زخم پای دیابتی خدمات پزشکی مانند: خدمات بایوفیلر (بایو فیلر)، خدمات پانسمان نوین ، خدمات اوزون تراپی، خدمات پلاسما تراپی، خدمات پی آر پی PRP ، خدمات لایت تراپی، خدمات الکتروکوتر ، خدمات لیزر نور آبی و خدمات وکیوم تراپی ارایه می‌کند. بیماران دیابتی می‌توانند برای تعیین وضعیت عروق از خدمات ارزیابی عروق اندامی و جریان گردش خون در پاها از تست‌ های ABI و TBI در این مرکز بهره ببرند.

 

کلید بهبود موفقیت‌آمیز زخم پای دیابت

کلید موفقیت در بهبود زخم‌های دیابتی، پیروی از یک رویکرد جامع و چندجانبه است. برای بهبود این زخم‌ها، چندین عامل حیاتی باید به طور همزمان مد نظر قرار گیرند.

• کاهش قند خون
• دبریدمان مناسب زخم‌ها
• درمان هرگونه عفونت
• کاهش اصطکاک و فشار
• بازگرداندن جریان خون کافی

 

سلب مسئولیت پزشکی: اطلاعات ارائه‌شده در این مقاله صرفاً جنبه عمومی و اطلاع‌رسانی دارد و نباید جایگزین تشخیص، درمان یا توصیه‌های پزشکی حرفه‌ای تلقی شود. همواره برای هرگونه سؤال یا نگرانی در مورد وضعیت سلامتی خود، با پزشک متخصص واجد شرایط مشورت کنید و هرگز توصیه‌های پزشکی حرفه‌ای را نادیده نگیرید یا به دلیل اطلاعات این مقاله، در مراجعه به پزشک تأخیر نکنید.

محتوای این مقاله به‌صورت علمی توسط دکتر عالیه پوردست، فوق تخصص عفونی، بازبینی شده است.

سوالات متداول

 

منابع معتبر

1. Mayo Clinic. (2025). Diabetic foot ulcer – Symptoms and Causes. Mayo Clinic. Retrieved from: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetic-neuropathy/symptoms-causes/syc-20371580
2. Cleveland Clinic. (2023). Diabetic Foot Ulcer: Foot and Toe Ulcers. Cleveland Clinic. Retrieved from: https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17169-foot-and-toe-ulcers